|
İhsan Aktaş Meali |
(*) Çevirilerin, ayette geçen “venhar” sözcüğüne “kurban kes” anlamını vermeleri, ayetin bağlamını dikkate almamaktan kaynaklanan bir yanılgıdır. Surenin vahyedildiği dönem ve koşullar dikkate alındığında “kurban kesmekten” söz etmenin mümkün olmayacağını da anlamak gerekir. Nahr, sözcük olarak, “göğüs, gerdan, göğüslemek, deveyi göğsünden kesmek, elleri göğse değdirmek gibi anlamlara gelmektedir. “Nahr” sözcüğü ise, burada “göğüslemek, göğüs germek” anlamına gelmektedir. (E. Aktaş Meal Açıklaması) … Nahr: النَّحْرُ göğüs anlamına gelir. (Lisan’ul-Arab) Namazda ayağa kalkıp göğsünü öne çıkarması anlamında da kullanılır. İki toplumun birbiri ile çatışmasına da tenahur: تَناحَر denir. (el-Ayn)… Kevser; Duhâ, İnşirah ve Fetih sûrelerindeki leke (senin için) ifadesiyle tahsis edilen lütuflar haricinde “ke” sana verdik ifadesi ile düşünürsek kevser, vahiy, nübüvvet, ve hikmeti de kapsayan hayır ve iyiliklere bir atıf olabilir. Kevserin sana verilmesinden dolayı sana buğuz edenlere karşı dik dur ve sadece Rabbin için onların yaptıklarına göğüs ger! Kaynak: (Kurandan Hayata) Yani buradaki salâttan maksat bayram namazı, nahr’dan da maksat kurban kesmek olduğunu söylemek pek doğru değildir. Çünkü bu sûre Mekke’nin ilk döneminde indidğine göre, müşrik ve inkârcıların baskısı altında zor durumda yaşayan Hz. peygamber ne toplu hâlde bayram namazını kıldırabiliyor, ne kurban kesebiliyordu. Demek ki, bu ayet ne bayram namazına ne de kurban kesmeye vurgu yapıyor. Öyleyse buradaki salât ve nahr’dan kasıt, Hz. Peygamberden şirkten arınmış bir bilinçle ciddi bir şekilde Allah’a yönelmesi, ibadet etmesi, ona boyun eğmesi, ondan istemesi, tebliğ görevini aksatmadan yapması ve bu esnada müşriklerden gelen eziyet ve sıkıntılara göğüs gerip dik durması (وانحر) ‘’venhar’’ ifadesiyle istenmektedir. Ayrıca ayette geçen "Rabbin için salât et ve nahr yap" ifadelerinin, sözlük anlamından hareketle "Rabbin için destekleşme/dayanışma içine gir ve bu yolda karşılaşacağın (saldırılara) göğüs ger " anlamında olması da kuvvetle muhtemeldir. Çünkü (النحر)’’Nahr’’ göğüs anlamında olup emir kipi de (انحر) ‘’inhar’’dir, öyleyse venhar, emir kipinin anlamı ise ‘’göğüs ger’’ şeklinde olur. Bkz: (تعريف و معنى نحر في قاموس الكل. قاموس عربي عربي) النَّحْرُ: الصَّدْر Bu nedenle bunu ayette olduğu gibi emir kipine çevirdiğimiz zaman anlamı ‘’göğüs ger’’olur. (الله اعلم) Ama buna rağmen gerek bayram namazı ve gerekse kurban kesmek Hz. Peygamberin üzerinde çok önemle durduğu iki sünneti müekededir, demek daha doğru olur. Yani sûrenin konusu bayram namazını kılmak ve kurban kesmek değildir. Not: Aşağıdaki tefsirlerde de bu ayette farklı anlamlar verildiğini görüyoruz. Ama gerek sûrenin indiği dönem ve şartları ve gerekse ayetlerin siyak ve sibakı göz önüne alındığında, buradaki Salât’ın Bayram namazıyla ve Nahr’ın da Kurban kesmekle bir alakası olmadığı görülecektir. (الله اعلم Salât ve Nahr kelimeleri hakkında aşağıda bulunan bazı tefsir ve yorumlara bakılabilir. (فَصَلِّ لِرَبِّكَ وانْحَرْ}أي اتَّصل بالله، وافعل الخير تقرباً إليه. (موسوعة علوم الاسلام - امام النابلسي ) وانحر : وإن أخذنا المعنى على عمومه فهو يعنى بذل وإستنفاذ طاقته فى الدعوة لإبلاغ رسالة الله ولاعلاقة للأمر بالذبح والأضحية. وما تسمعه من كتب الفقه عن يوم النحر ، ما هو إلا مصطلح فقهى يستخدم الكلمة الخاطئة للتعبير عن ذبح الأضحية. وكما ذكرنا إختلاف التفاسير فى معناها وهذا لا يعطى حجة للفقهاء فهمها كما يحلو لهم دون دليل -- نحر العلم: أو أنك تنحر نفسك فى المذاكرة يكون بأن تبذل أقل طاقتك حتى تستنفذها فى طلب العلم. لهذا قال القاموس المحيط : النحرير هو الحاذق الماهر لأنه ينحر العلم نحرا -.المصدر : (فصلى لربك وإنحر : النحر لا يعنى... - كلمات ومعانى من القرءان) وقال آخرون: بل معنى ذلك: فصلّ وادع ربَّك وَسَلْه. (جامع البيان في تفسير القرآن – الطبري) قال ابن عباس: إن الله أوحى إلى رسوله أن ارفع يديك حذاء نحرك إذا كبرت للصلاة، فذاك النحر.( الدر المنثور) وقيل: حث على قتل النفس بقمع الشهوة. والنحرير: العالم بالشيء والحاذق به (تحليل وَانْحَرْ من سورة الكوثر آية 2) وقد أُمر النبي ومن بلغ أن ينحر بالقرءان نحرا (المفكر الاسلامي سامر اسلامبولي (وَانْحَرْ} نحَر الأمورَ عِلْمًا : أتْقَنها.( معجم اللغة العربية المعاصرة) تعريف و معنى نحر في قاموس الكل. قاموس عربي) النَّحْرُ: الصَّدْر : |